عزت نفس مانند چوب جادویی است که می‌تواند در زندگی، روابط و شغل تاثیر بسیار مثبتی داشته باشد. فرد با عزت نفس بالا شهامت انجام فرصت‌های عالی برای تغییر زندگی را دارد. عدم این ویژگی درون افراد آسیبی به آن‌ها نمی‌رساند. اما اگر احساس ارزشمندی درون افراد کمرنگ دیده شود، بسیاری از فرصت‌های خوب را برای تغییر از دست می‌دهند.
همه افراد موفق و ثروتمند دنیا ابتدا حس ارزشمندی را درون خود پرورش داده‌اند تا بتوانند اتفاقات خارق‌العاده‌ای در جهان هستی خلق کنند. زیرا عزتنفس به آن‌ها برای خلق نتایج جدید شجاعت و شهامت می‌دهد. هر چند ژنتیک و وراثت نقش عمده‌ای در عرت نفس دارد اما می‌توان این مهارت مهم را درون خود پرورش داد تا قدرتمند شویم. درست مانند عضلات بدن که می‌توانیم با ورزش مداوم اندام خود را قوی‌تر کنیم.
در این مقاله از آکادمی رایکا قصد داریم به بررسی عزت نفس چیست و راه‌های تقویت آن بپردازیم. در پایان مقاله آموزش عزتنفس به شما قول می‌دهیم دید شما نسبت به این مهارت مهم و کاربردی تغییر خواهد کرد. پس از شما دعوت می‌کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
عزت نفس یعنی چه؛ نوری در دل تاریکی‌های زندگی
عزت نفس یا Self-esteem مجموعه‌ای از افکار، احساسات، عواطف و تجربه‌های فرد در فرآیند زندگی است. مجموعه‌ای از هزاران برداشت و ارزیابی که فرد از خود دارد باعث خلق احساس ارزشمندی یا عکس آن می‌شود. تعاریف بسیاری برای این مهارت مهم وجود که در این مقاله می‌خواهیم به دو مورد آن اشاره کنیم.
- عزت نفس یعنی یک فرد چقدر احساس ارزشمندی نسبت به خود دارد.
- یک فرد با عزت نفس بالا چقدر برای خود ارزش و احترام قائل است.
انسان اشرف مخلوقات است که بالاترین ارزش و منزلت را بین همه موجودات زنده جهان هستی دارد. پس او این قدرت را دارد که به بالاترین سطح مادی و معنوی در جهان دست پیدا کند. بنابراین هر انسانی اگر تفکری غیر از حس ارزشمندی (عزت نفس) و قدرت داشته باشد، بدون شک آسیب‌های بسیاری به روح و روان خود وارد می‌کند.
کتاب عزت نفس ناتانیل براندان، مهارت ارزشمندی را این گونه توصیف می‌کند. عزت نفس دو جنبه مهم و مرتبط دارد. احساس کارآمدی شخصی و احساس ارزش شخصی. عزتنفس ترکیبی از اعتمادبه‌نفس و اعتقاد به خود است. یعنی یک فرد به توانایی و مهارت‌های خود برای ساخت یک زندگی ایده آل باور و اعتقاد داشته باشد.
عزت نفس چیست با مثالی ساده و کاربردی
فردی قصد دارد به جنس مخالف خود پیشنهاد ازدواج بدهد. اگر بتواند درخواست خود را بدون کوچک‌ترین مشکلی مطرح کند، این شخص از اعتمادبه‌نفس مطلوبی برخوردار است. اما این موضوع هیچ ارتباطی به عزت نفس بالا ندارد. زیرا برای اطلاع از میزان عزت نفس فرد باید واکنش او را نسبت به پاسخ طرف مقابل مورد بررسی قرار دهیم.
حالت اول
اگر شخص عزتنفس بالایی داشته باشد به‌صورت منطقی دلایل پاسخ منفی طرف مقابل را بررسی خواهد کرد. این دلایل عبارت‌اند از:
- شخص مورد نظر ممکن است به فرد دیگری علاقه داشته باشد.
- شخص مورد نظر ممکن است در حال حاضر آمادگی ازدواج نداشته باشد.
- شخص مورد نظر ممکن است به دلیل هیجانات لحظه‌ای پاسخ منفی داده باشد.
حالت دوم
اگر شخص عزت نفس پایین داشته باشد به‌صورت غیرمنطقی دلایل طرف مقابل را بررسی خواهد کرد. این دلایل عبارتنداز:
- من قیافه و استایل خوبی ندارم و نمی‌توانم جنس مخالف را به سمت خود جذب کنم.
- من در سطح طرف مقابل نیستم به همین دلیل درخواستم را رد کرد.
- من هیچ جذابیتی برای جنس مخالف ندارم.
شاید طرف مقابل به دلیل اینکه از چهره یا قیافه شما خوشش نیامده باشد، بدون معطلی پاسخ منفی داده باشد. اما این موضوع دلیل نمی‌شود که شما برای جنس مخالف جذابیتی نداشته باشید زیرا معیار و نظر هر فردی برای زیبایی یک شخص کاملا متفاوت است. اما اگر پس از شنیدن پاسخ منفی به این نتیجه رسیدید که مشکل از شماست باید بگوییم کاملا درست فکر می‌کنید. زیرا سطح عزت‌نفستان به‌قدری پایین است که به یک نظر منفی از سمت دیگران احساس ضعف و شکست می‌کنید. این نکته را لازم است بدانید که خوشتیپ ترین افراد اگر در زمان پیشنهاد ازدواج، عزت نفس کافی نداشته باشند قطعا شکست خواهند خورد. پس برای رفع این مشکل بهتر است دنبال راه چاره باشید. در ادامه مقاله قصد داریم راه‌های افزایش عزت نفس را به‌صورت کامل مورد بررسی قرار دهیم.
افزایش عزت نفس با تفکر مثبت
وقتی خود را جلوی آیینه می‌بینید در مورد خود چگونه فکر می‌کنید؟ نسبت به خود افکار مثبت دارید یا منفی؟ احساس ارزشمندی رابطه مستقیمی با طرز تفکر شما دارد. عزت نفس دارو یا آمپول نیست که با تزریق بتوان احساس ارزشمندی را درون افراد به وجود آورد. برای افزایش حس لیاقت باید جنبه‌های مثبت زندگی خود را به‌خوبی بررسی کنید و برای رشد و پیشرفت آن‌ها را به کار بگیرید تا قدم‌به‌قدم عزت نفس را درون خود پرورش دهید. بسیاری از افراد آن‌چنان عزت نفس پایینی دارند که حتی نمی‌توانند یک ویژگی مثبت درون خود پیدا کنند. در صورتی که همه آدم‌ها در هر سطحی از آگاهی و مهارت چندین ویژگی و خصوصیات مثبت دارند که قابل تحسین است.
این نکته را باید یادآوری کنیم که شما اشرف مخلوقات هستید و خداوند از روح خود درون انسان‌ها دمیده است. پس چطور می‌شود که از وجود سرچشمه خوبی‌ها باشید اما هیچ نقطه مثبتی درون خود پیدا نکنید؟ تنها کسی که می‌تواند احساس لیاقت را درون شما پرورش دهد شخصی است که هر روز صبح در آیینه به شما نگاه می‌کند.
هدف گذاری راه‌حلی کاربردی برای افزایش عزت نفس
فردی که در جهان هستی هدف ندارد، مرده‌ی متحرکی بیش نیست. خداوند همه انسان‌ها را برای هدف مشخصی خلق کرده است تا با دستیابی به آن بتوانند به رشد و تعالی برسند و احساس ارزشمندی را درون خود تقویت کنند. هرچقدر به موفقیت و دستاوردهای مهم در زندگی برسید، احساس ارزشمندی بیشتری را تجربه خواهید کرد. بنابراین با کمک هدف‌گذاری صحیح و اصولی می‌توانید در مدت‌زمان کوتاهی دستاوردهایی بدست آورید که بدون شک روی عزت نفس شما تاثیر گذار خواهد بود.
عدم مقایسه زندگی خود با دیگران
اگر می‌خواهید یک زندگی آرام و بی‌دغدغه را تجربه کنید، بهتر است دست از مقایسه خود با دیگران بر دارید. متاسفانه افرادی که عزت نفس پایین دارند مدام زندگی خود را به دیگران مقایسه می‌کنند. این موضوع نه‌تنها احساس و انرژی منفی به آن‌ها منتقل می‌کند، بلکه باعث می‌شود تمرکز افراد برای رشد و پیشرفت نیز از بین برود. این موضوع را مدنظر داشته باشید که اگر فردی به دستاورد یا موفقیتی در زندگی خود رسیده باشد، شما هم می توانید آن ها را بدست آورید. فقط باید تمرکز خود را از روی زندگی دیگران بردارید و به اهداف و خواسته های خود فکر کنید.
ورزش روزانه برای ارتقا عزت نفس
اگر بدانید که ورزش چقدر روی سلامت جسم و روان شما تاثیر گذار است حتی یک روز را بدون ورزش شروع نمی کنید. افرادی که عزت نفس بالایی دارند به طور مستمر ورزش روزانه را انجام می دهند. زیرا سلامت جسم و روح برایشان از اهمیت بالایی برخوردار است.
مهارت “نه” گفتن برای افزایش عزت نفس
مهارت نه گفتن چیست؟ افرادی که عزت نفس پایینی دارند تحت هر شرایطی به درخواست و پیشنهادات دیگران پاسخ “بله” می دهند، حتی اگر بر خلاف میل شان باشد. در واقع این دسته از افراد فقط، جمله بله چشم قربان را در زندگی به خوبی یاد گرفته اند. اما فردی که عزت نفس بالایی داشته باشد در مقابل درخواست یا پیشنهاد دیگران اول فکر می کند. در صورتی که تمایل به انجام آن کار را داشته باشد حرف طرف مقابل را می پذیرد. برای مثال فردا امتحان مهمی دارید و باید خود را برای آن آماده کنید. پس از چند دقیقه خواهرتان به اتاق شما می آید و از شما می خواهد برای خرید لباس با او به بیرون بروید.
حالت اول: اگر عزت نفس پایینی داشته باشید تو رودربایستی گیر می کنید. پس درخواست خواهرتان را می پذیرید. زیرا فکر می کنید اگر پیشنهاد او را رد کنید از دست شما ناراحت می شود. در این صورت علاوه بر میل تان باید به بیرون بروید و از همه مهم تر استرس امتحان فردا را نیز تحمل کنید.
حالت دوم: اگر عزت نفس بالایی داشته باشید پس از چند ثانیه تفکر، در کمال احترام درخواست خواهرتان را رد می کنید. همچنین با دلایل منطقی پاسخ “نه” خود را توضیح می دهید. به این ترتیب دیگر نیازی به تحمل استرس برای امتحان فردا را ندارید.
پس بهتر است هر چه سریع تر این مهارت کاربردی را یاد بگیرید و با گفتن یک “نه” مانع اتفاقات پیش بینی نشده بشوید.
رفتاری محترمانه؛ با خود مهربان باشید
اکثر افراد با دیگران به شکل محترمانه و مهربانانه رفتار می‌کنند اما نوبت خودشان که می‌رسد در یک چشم بهم زدن همه‌چیز تغییر می‌کند. بسیاری از افراد با خود رفتاری خشن و منتقدانه دارند. بنابراین ممکن است در روز خود را بارها سرزنش کنند. اما با خود مهربان باشید زیرا خود شفقتی یکی از عوامل موثر برای افزایش عزت نفس است. اگر اشتباهی مرتکب شدید خود را سرزنش نکنید و به دنبال راهکاری باشید که دیگر این خطا را در زندگی تکرار نکنید.
تجربه چالش‌های جدید راهی برای ارتقا عزتنفس
افراد با عزت نفس بالا مدام خود را به چالش می‌کشند و از تغییر در زندگی هیچ ترسی ندارند. این دسته از افراد می‌دانند برای بدست آوردن موفقیت و دستاورهای جدید باید خود را خود را به چالش بکشند و انتظار شکست را نیز داشته باشند. آقای کالین پاول معتقد است: هیچ رازی در موفقیت وجود ندارد. موفقیت نتیجه برنامه‌ریزی، کار سخت و یادگیری از شکست‌ها است. بنابراین اهداف خود را زندگی مشخص کنید و بدون ترس موفقیت‌ها را از آن خود کنید.
کمک از مشاور برای افزایش حس ارزشمندی
افراد برای بدست آوردن نتایج مطلوب در زندگی دو راه دارند. مسیر اول: کمک از یک فرد با تجربه یا مشاور که تجربه و اطلاعات کافی را اختیار آن‌ها قرار دهد. مسیر دوم: افراد به‌تنهایی دست به آزمون و خطا بزنند تا بتوانند اطلاعات و مهارت مورد نیاز را کسب کنند. هر دو مسیر افراد را به موفقیت می‌رساند اما بدون شک استفاده از مسیر دوم کمی زمان‌بر است. زیرا باید چند سال از عمر خود را بگذارید تا مسیر موفقیت را به‌درستی پیدا کنید. اما افراد باهوش از مسیر اول استفاده می‌کنند تا سریع‌تر به خواسته و اهداف خود برسند. بنابراین زمان خود را تلف نمی‌کنند.
با کمک مشاور در زمینه عزتنفس می‌توانید نقاط قوت و نقاط ضعف خود را پیدا کنید. به این ترتیب با تبدیل نقطه ضعف به نقطه مثبت عزتنفس درون شما افزایش پیدا می‌کند. آکادمی رایکا با همکاری متخصصین خود، مشاوره عزتنفس را در اختیار افراد قرار داده است تا آن‌ها بتوانند حس ارزشمندی و لیاقت را درون خود پرورش دهند.
کلام آخر؛ عزت نفس پله‌ای برای تحقق خواسته‌ها
عزت نفس می‌تواند همه جنبه‌های زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. عدم احساس ارزشمندی در زندگی آسیبی به افراد نمی‌زند اما بسیاری از فرصت‌های طلایی را برای تغییر از آن‌ها می‌گیرد. عزتنفس یعنی چقدر برای خود ارزش و احترام قائل هستیم و چقدر خود را لایق داشتن بهترین امکانات می‌بینیم. اکثر افراد به‌قدری عزتنفس پایین دارند که خود را از بهترین فرصت و نعمت‌ها در دنیا محروم کرده‌اند. بنابراین هیچ لذتی نمی‌برند و ممکن است روزی اهداف و رویای هایشان برای همیشه زیر خاک دفن شود. اما جای هیچ نگرانی نیست زیرا ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است. با راه‌های افزایش عزت نفس می‌توانید برای همیشه زندگی خود را تغییر دهید.
عدم مقایسه خود با دیگران، هدف‌گذاری، نگرش مثبت، مهارت نه گفتن و ورزش روزانه راهکارهایی است که برای افزایش حس لیاقت استفاده می‌شود. اما اگر می‌خواهید سریع‌تر به این احساس ارزشمندی دست پیدا کنید و از مابقی زندگی خود لذت ببرید به شما پیشنهاد می‌کنیم از مشاور کمک بگیرد. مشاوره برای عزت نفس مانند موشکی است که شما را سریع‌تر به خواسته و رؤیاهایتان می‌رساند.
در این مقاله از آکادمی رایکا آموزش عزت نفس را مورد بررسی قرار داده‌ایم. حال نوبت به اشتراک‌گذاری تجربیات شما است. چقدر در زندگی خود احساس ارزشمندی می‌کنید؟ نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
